پذیرش و عرضه عمومی اولیه سهام در
بازار سرمایه و پیرو آن داد و ستد در بازار، سبب امکان دستیابی به سرمایه برای رشد
و گسترش فعالیت، افزایش نقدشوندگی از طریق تقویت تقاضا، بهبود کیفیت ارزشیابی سهام،
دستیابی به اطلاعات مفید با استفاده از تحلیل، اعتماد بیشتر سهامداران، تأمین‌کنندگان و مشتریان، افزایش وفاداری کارکنان کلیدی، افزایش کارایی و
امکان تنوع بهینه سهامداری به دلیل برخورداری از چارچوب نظارتی می‌شود. در این
میان با فرض شرایط ایده‌آل، بررسی دلایل انتخاب عرضه عمومی اولیه سهام توسط سرمایه
گذاران به عنوان یک فرصت سرمایه‌گذاری نسبت به سایر سهام پذیرفته شده مورد بررسی
تحلیلگران بازار قرارگرفته است. به عبارت دیگر با توجه به مزایایی که بازار سرمایه
برای شرکت‌ها فراهم می‌نماید این یادداشت پاسخ می‌دهد چرا همواره سرمایه‌گذاران،
عرضه اولیه را نسبت به سایر اوراق بهادار به عنوان یک اولویت قلمداد می‌کنند؟
فراوانی تعداد افشای اطلاعات شرکت‌هایی
که در بازار سرمایه پذیرفته شده‌اند تقریباً در یک سطح مشخص قرار دارد. شرکتی که
با عرضه اولیه مواجه است داده‌های تاریخی و سایر سوابق آن در بازار موجود نیست.
لذا براساس مقررات بایستی اطلاعات لازم را به مخاطبین بازار عرضه کند. ارائه حجم
قابل ملاحظه‌ای از اطلاعات در بازه زمانی محدود، نگاه سرمایه‌گذاران بالقوه را
معطوف می‌کند. به عبارت دیگر رشد افشای اطلاعات توسط ناشران سبب مخابره سیگنال به
سرمایه‌گذاران خواهد شد.
یکی از شرایط مرسوم در بازار سرمایه،
عرضه سهام در زمان عرضه عمومی اولیه با قیمتی کمتر از ذاتی است. این موضوع با هدف
ایجاد استقبال از سهم مورد نظر، تجربه خوب سرمایه‌گذار از خرید سهم و هموار ساختن
عرضه‌های بعدی توسط سهامدار عمده است. همچنین ماده 21 دستورالعمل عرضه اولیه سهام
بیان می‌کند در صورتی که کمتر از 50 درصد از سهام آگهی شده برای عرضه اولیه به روش
حراج در روز عرضۀ اولیه به فروش برسد، بورس مکلف است کلیۀ معاملات را باطل کرده و
عرضۀ اولیه را به روز دیگری موکول کند. به عبارت دیگر کاهش قیمت سهام می‌تواند
موفقیت عرضه اولیه سهام را تضمین نماید.
شرکت‌های پذیرفته شده در بازار
سرمایه با یک فراوانی مشخص و مبتنی بر سابقه حضور و نوع صنعت، به حجم متعادلی از سهام
شناور جهت پاسخ به عرضه و تقاضا دست یافته‌اند. شرکتی که در بازار عرضه اولیه
خواهد داشت به دلیل عدم سابقه عرضه در بازار و حجم محدود عرضه در روز عرضه اولیه با
تقاضای مازاد نسبت به عرضه مواجهه خواهد شد. به عبارت ساده‌تر حجم عرضه از دیگر
عوامل رشد چشمگیر قیمت در عرضه اولیه است.
برخلاف معاملات عادی سهام در بازار
سرمایه که روزانه انجام می‌شود، بازار صرفاً سالی چند عرضه اولیه را در زمان جذاب
تجربه خواهد کرد که این امر استقبال مضاعف سرمایه‌گذاران از عرضه اولیه سهام را به
دنبال دارد. بازار سرمایه همواره برای تعیین زمان عرضه اولیه به کشش بازار و میزان
نقدینگی موجود در بازار توجه می‌کند.
شرکت‌ها با پذیرش در بازار سرمایه و
برخورداری از مزایای معافیت مالیاتی، ارتقای جایگاه برند، برنامه‌ریزی صحیح،
انتظام در حاکمیت شرکتی و افشای فعالیت‌های مالی و عملیاتی و دستیابی به ابزارهای
تامین مالی در بازار سرمایه می‌توانند به توسعه کسب و کار و به تبع آن سودآوری دست
یابند. همواره هیئت پذیرش بر رعایت قوانین و مقررات و افشای قابل اتکای اطلاعات
برای شرکت پافشاری دارد و به نگاه کارشناسی در امر فروش و کسب و کار شرکت می‌پردازد.
تجربه بازار بیانگر اولویت سهام عرضه
اولیه نزد سرمایه‌گذاران است. با این حال به سرمایه‌گذاران پیشنهاد می‌شود همواره
نسبت به تحلیل سهام و درک قیمت ذاتی و منصفانه با مفروضات صحیح در فرایند معامله
حتی در عرضه اولیه دقت داشته باشند.
اطلاعات بورس، مهر 1398، هفته چهارم،
سال هفتم، شماره 325