مطالعه تطبیقی تأثیر شبکه های اجتماعی بر بازار سرمایه
مسعود یاهو – حسن حکیمیان – زانیار احمدی
۱۳۹۸/۱۲/۰۶
سرمایه گذاران در بازار سرمایه برای تصمیم گیری در خصوص سرمایه گذاری خود، عوامل زیادی را مدنظر قرار می دهند. یکی از منابع مهم در فرآیند تصمیم گیری سرمایه گذاران اخبار و اطلاعات شبکه های اجتماعی است. امروزه شبکه های اجتماعی فعال در بازار سرمایه به یک بستر برای تبادل تحلیل های مالی و اقتصادی تبدیل شده اند. لذا شناسایی تأثیر این شبکه های اجتماعی در تصمیم گیری می تواند زمینه لازم را برای ارائه خدمات مطلوب به سرمایه گذاران فراهم آورده و همچنین راهنمای مقررات گذاری از طرف نهادهای ناظر در بازار سرمایه باشد. شواهد بسیار زیادی توسط دانشگاهیان و محققان در بازارهای سرمایه کشورهای مختلف جهان ارائه شده است که نشان می دهد مکالمات و روابط افراد در شبکه های اجتماعی در مسیر تغییر قیمت سهام و تصمیم گیری های افراد تأثیر گذار است. این واقعیت مخصوصا در مواقع انتشار اخبار منفی اقتصادی (زمانی که مدل های سنتی تنها بر اساس متغیرهای مالی، تحلیل صحیحی نداشته اند) بیشتر نمود پیدا می کنند، از طرف دیگر، بجز در مواردی که برخی افراد سودجو از شبکه های اجتماعی برای انتشار اخبار نادرست سوء استفاده می کنند، اطلاعات و تحلیل های به اشتراک گذاشته شده در شبکه های اجتماعی نقشی حیاتی در تقویت کارایی بازار سرمایه ایفا می کنند. از این رو تعداد مطالعات و شواهدی که پیشنهاد می دهند فعالیت های شبکه های اجتماعی تأثیر قابل توجهی بر روی بازار سرمایه و تصمیم گیری های افراد دارد، نیز در حال افزایش است.
در واقع شبکه های اجتماعی یک پایگاه اطلاعاتی بسیار عظیم از رفتار افراد جامعه در مورد یک موضوع خاص مانند بازار سرمایه است. از طرف دیگر، نهادهای ناظر، ناشران و شرکت های فعال در بازار سرمایه نیز از شبکه های اجتماعی برای انتشار اطلاعات خود استفاده می کنند. بنابر این دو موضوع مهم در این مقوله قابل بررسی می باشد. اول تحلیل رابطه و اثرات مثبت و منفی شبکه های اجتماعی بر بازار سرمایه و دوم ارائه راهکار های نظارتی و مقرراتی برای بهبود کارایی و کاهش ریسک استفاده از این کانال های ارتباطی. در این راستا گزارش حاضر مرکز پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس و اوراق بهادار، به بررسی تاثیر شبکه های اجتماعی بر بازار سرمایه و همچنین تصمیم گیری سرمایه گذاران در بورس های مختلف پرداخته است، تا از طریق تبیین و شناسایی رابطه بین آنها، راهکارهای افزایش کارایی و ملزومات سیاستی نظارتی لازم را شناسایی کند.